۱۳۹۱ اسفند ۸, سه‌شنبه

فاشیا چیست؟

امروزه اهمیت فاشیا از دیدگاه نوین پزشکی و  بخصوص علم آناتومی بر هیچ کس پوشیده نیست. با پیشرفت دانش بشری و نگرش جدید در علم آناتومی می توان ادعا نمود که در حال حاضر هرگونه تحلیل حرکتی در بدن انسان با تاکید بر حضور فاشیا صورت می گیرد. به عنوان مثال در آناتومی سنتی بلند کردن دست، خم کردن زانو، چرخاندن گردن به طرفین  و یا هر گونه حرکت دیگر در بدن به صورت مجزا و مستقل از قسمت های دیگر مورد بررسی قرار می گرفت  اما امروزه با شناخت فاشیا بدن انسان به طور یک مجموعه یکپارچه و منسجم در نظر گرفته می شود یعنی  وجود هر جرکتی بویژه جرکت های که با دامنه محدود انجام می شود می تواند تحت تاثیر قسمت های دیگر باشد. مثلا اگر شخصی نمی تواند با دست راست پشت گردنش را لمس کند مسئله الزاما از مفصل شانه و آرنج دست راست نیست و شاید مربوط به محدودیت حرکتی در قسمتی از  پشت و یا حتی پا باشد.    
به طور ساده می توان فاشیا را این گونه تعریف نمود که فاشیا شبکه ای تار عنکبوتی یا توری شکل است که از فرق سر تا نوک انگشتان پا را پوشانیده  است. این شبکه توری شکل در همه جای بدن دیده می شود. فاشیا به صورت لایه های بسیار نازک با خاصیت ارتجاعی خود روی عضلات، تاندون ها، مویرگ های خونی و عروق را پوشش داده و موجب حفاظت آن ها می شود. این بافت توری شکل  موجب انسجام و یکپارچگی در بدن است. جنس فاشیا از کلاژن و بافت های فیبری است که در برابر فشار و کشش قابلیت مقاومت دارد.
 
حتما برای شما هم پیش آمده که بعضی وقت ها برای انجام حرکات کششی با مشکل مواجه می شوید و یا مثلا یک دست یا پایتان به اندازه دست یا پای دیگر خم یا کشیده نمی شود. کسانی که ورزش کنند بخصوص در موردجرکات کششی و یا حتی بلند کردن وزنه می دانند منطور من چیست. آگاهی از وجود فاشیا در انجام حرکت های ورزشی نقش بسیار زیادی دارد.  ارزیابی دامنه حرکتی عضلات و مفاصل، تشخیص و کنترل درد تا جایی که با ورزش مربوط است با توجه به نقش فاشیا آسانتر می شود.
نقش فاشیا در بهبود دامنه حرکتی
چنانچه شما از درد در یک ناحیه از بدن شکایت دارید یا دامنه حرکتی اتان در بخشی از بدن محدود شده است بدانید که این درد یا انعطاف ناپذیری در آن ناحیه خاص می تواند مربوط به سیستم فاشیا در بدن شما باشد ( البته نه در تمام موارد)  و این که مشکل حرکتی در بدن شما نمی تواند مستقیما از همان ناحیه خاص باشد بلکه منشا این درد یا خشکی در یک ناحیه بدن می تواند از قسمت های دیگر باشد. یعنی این که بدن شما بایستی به صورت یک مجموعه کاملا یکپارچه درمان شود و نه فقط به درد یا مشکلی که شما را در ناحیه خاصی آزار می دهد.  معالجه فاشیای ناسالم می تواند در راس اهداف اولیه درمانی باشد که در بسیاری از موارد براحتی با تمرین های خاص کششی، ماساژ و استفاده از وسایل بسیار ساده درمان  می شود به طوری که در خیلی از موارد، درمان فاشیا در از بین بردن درد و کوفتگی عضلانی، خشکی و انعطاف نا پذیری عضلات بسیار موثر و سریع است.
اگرهنوز تصور فاشیا برایتان مشکل است با ذکر مثالی ساده  درک این مطلب برایتان ساده تر می شود. حتما برای تمیز کردن مرغ، وقتی پوستش را از روی سینه جدا می کنید متوجه لایه هایی با بافت سفیدرنگ شده اید که میان پوست و گوشت مرغ قرار دارد، این بافت نازک زیر پوست مرغ همان فاشیا است که با ضخامت نه چندان زیاد اما بسیار محکم دارای خاصیت ارتجاعی است یعنی با جدا کردن این لایه از پوست و گوشت مرغ براحتی می توانید آن را بکشید بدون آنکه  پاره شود.
 خوب حالا که تصوری از وجود فاشیا دارید می توانید براحتی فرض کنید که همین لایه نازک زیر پوست بدن انسان، روی عضلات و دیگر قسمت های بدن انسان وجود دارد.
 
فاشیا در بدن انسان به دلایل مختلف می تواند خاصیت ارتجاعی و نرمی خود را از دست بدهد و دچار چسبندگی دربافت خود و یا چسبندگی در ارتباط با عضلات و یا مفصل های نزدیک به خود شود. ایجاد چسبندگی و یا ضخیم شدن فاشیا می تواند در اثر بی جرکتی ناشی از زندگی ماشینی، جراحت های خاص، نشستن های طولانی مدت و حتی ورزش های سنگین بدن سازی بدون داشتن حرکات کششی یا یوگا ایجاد شود.
فکر می کنید در چنین حالتی چه پیش می آید؟ بله، درست حدس زدید! حرکت در بدن با سختی و دامنه محدود انجام می شود که این به نوبه خود می تواند سبب بروز درد شود.
حال با ذکر این مقدمه اجمالی می توان علت بسیاری از محدویت های حرکتی در مفصل ها  و عضلات بدن انسان را به خاطر وجود فشار روی بافت فاشیا توجیه نمود. چنانچه این فشار از روی فاشیا برداشته شود دامنه حرکتی به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد و به این ترتیت فاشیا می تواند موجب سهولت حرکت در بدن شود.  با انجام آزمایش های ساده ورزشی در منزل می توانید به دامنه محدودیت های حرکتی در دو سمت بدن خود پی برده و برای رفع مشکل حرکتی خود در این مورد اقدام نمایید.
 


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر